Các nhà khoa học vừa công bố một bước tiến lớn trong việc bảo tồn loài ong mật: một nguồn thức ăn nhân tạo hoàn toàn mới, có khả năng duy trì sự sống và phát triển của đàn ong mà không cần đến phấn hoa tự nhiên. Nghiên cứu này, được công bố trên tạp chí Proceedings of the Royal Society B, hứa hẹn sẽ là một giải pháp tiềm năng để chống lại tình trạng suy giảm số lượng ong mật đang diễn ra trên toàn cầu. Nguồn thức ăn mới này được phát triển bởi các nhà khoa học tại Đại học Bang Washington (WSU) và APIX Biosciences NV (Bỉ). Nó được thiết kế để cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết cho ong mật, tương tự như cách thức chúng ta cung cấp thức ăn cho vật nuôi. Điểm đặc biệt của loại thức ăn này là nó chứa isofucosterol, một hợp chất quan trọng mà ong mật không thể tự tổng hợp được và thường chỉ có trong phấn hoa. Để kiểm chứng hiệu quả của thức ăn mới, các nhà nghiên cứu đã tiến hành thử nghiệm trên các đàn ong bị suy dinh dưỡng tại các cánh đồng việt quất và hướng dương – những nơi có nguồn phấn hoa nghèo nàn. Kết quả cho thấy, những đàn ong được cho ăn thức ăn mới đã phát triển mạnh mẽ hơn, có tỷ lệ sống sót cao hơn và sinh sản tốt hơn so với những đàn ong chỉ được cho ăn thức ăn thương mại thông thường hoặc không được bổ sung gì cả. Điều này cho thấy tiềm năng to lớn của loại thức ăn mới trong việc cải thiện sức khỏe và khả năng sinh tồn của ong mật. Một trong những thách thức lớn nhất mà ong mật đang phải đối mặt hiện nay là tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng do mất môi trường sống, biến đổi khí hậu và sử dụng thuốc trừ sâu. Tiến sĩ Brandon Hopkins, Giáo sư Sinh thái học Thụ phấn tại WSU, cho biết: "Những thay đổi trong sử dụng đất, mở rộng đô thị và thời tiết khắc nghiệt đều ảnh hưởng tiêu cực đến dinh dưỡng của ong mật và các loài thụ phấn khác. Ong mật là loài ăn tạp và cần nhiều loại thức ăn khác nhau để tồn tại, nhưng ngày càng khó khăn để chúng tìm được nguồn cung cấp phấn hoa liên tục cần thiết để duy trì đàn." Thức ăn mới được thiết kế dưới dạng các thanh "năng lượng" nhỏ, dễ dàng đặt vào tổ ong. Ong thợ sẽ thu thập và phân phối các chất dinh dưỡng này cho ấu trùng và ong trưởng thành. Nghiên cứu cho thấy rằng, việc bổ sung isofucosterol là yếu tố then chốt giúp ong mật sống sót và phát triển khỏe mạnh ngay cả khi không có phấn hoa tự nhiên. Các đàn ong được cho ăn thức ăn giàu isofucosterol có thể sống sót qua cả một mùa mà không cần phấn hoa, trong khi những đàn không được bổ sung hợp chất này bị suy giảm nghiêm trọng. Theo Tiến sĩ Patrick Pilkington, Giám đốc điều hành của APIX Biosciences US, phát hiện này có ý nghĩa vô cùng quan trọng. "Cho đến nghiên cứu này, ong mật là loài vật nuôi duy nhất không thể được duy trì bằng thức ăn nhân tạo," ông nói. "Nghiên cứu khoa học này cho thấy rằng, việc cung cấp thức ăn thay thế phấn hoa cho các đàn ong bị suy dinh dưỡng sẽ mang lại sự thay đổi lớn trong sức khỏe của đàn so với các phương pháp hiện tại. Sản phẩm của chúng tôi có tiềm năng thay đổi cách quản lý ong mật." Sự ra đời của nguồn thức ăn mới này mang lại hy vọng mới cho việc bảo tồn loài ong mật và đảm bảo an ninh lương thực toàn cầu. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cũng nhấn mạnh rằng, đây chỉ là một phần của giải pháp. Việc bảo vệ môi trường sống tự nhiên của ong mật, giảm thiểu sử dụng thuốc trừ sâu và áp dụng các biện pháp quản lý ong bền vững vẫn là những yếu tố then chốt để đảm bảo tương lai của loài ong mật. Sản phẩm dự kiến sẽ có mặt trên thị trường vào giữa năm 2026. Trong thời gian chờ đợi, WSU và cộng đồng nuôi ong trên khắp Hoa Kỳ đang hợp tác để tìm ra cách tốt nhất để sử dụng công cụ mới này trong môi trường nông nghiệp.
