Quá trình sản xuất robot hình người Optimus của Tesla đang đối mặt với những thách thức không nhỏ, như lời xác nhận từ CEO Elon Musk, do các biện pháp hạn chế xuất khẩu mới từ Trung Quốc. Trong một cuộc họp báo cáo thu nhập gần đây, ông Musk cho biết việc sản xuất một trong những thành phần quan trọng của robot đã bị gián đoạn. Nguyên nhân sâu xa bắt nguồn từ căng thẳng thương mại leo thang giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc, dẫn đến việc Bắc Kinh áp đặt kiểm soát xuất khẩu đối với một số nguyên liệu chiến lược. Cụ thể, vào đầu tháng 4, Trung Quốc đã bổ sung bảy loại khoáng sản đất hiếm vào danh sách kiểm soát xuất khẩu. Động thái này được xem là biện pháp trả đũa đối với các mức thuế quan mà chính quyền Mỹ áp đặt lên hàng hóa Trung Quốc. Đất hiếm, bao gồm cả các loại được sử dụng để chế tạo nam châm vĩnh cửu, là vật liệu không thể thiếu trong nhiều ngành công nghệ cao, từ sản xuất chip bán dẫn, laser, radar, động cơ phản lực cho đến các bộ phận truyền động chính xác trong robot như Optimus. Do đó, việc hạn chế xuất khẩu đã trực tiếp ngăn chặn nguồn cung cấp nam châm đất hiếm cần thiết cho dây chuyền sản xuất Optimus của Tesla tại nhà máy Fremont, California. Để có thể tiếp tục nhập khẩu loại nam châm này, Tesla cần phải xin giấy phép xuất khẩu từ chính phủ Trung Quốc. Theo ông Musk, phía Trung Quốc yêu cầu những đảm bảo rằng các nam châm này sẽ không được sử dụng cho mục đích quân sự. Ông nhấn mạnh rằng chúng hoàn toàn dành cho robot hình người dân dụng và không phải là một hệ thống vũ khí. Tuy nhiên, mối lo ngại của Trung Quốc có thể xuất phát từ bản chất lưỡng dụng tiềm tàng của công nghệ robot hình người, cũng như các mối liên hệ khác của Elon Musk, bao gồm công ty SpaceX có hợp đồng với quân đội Mỹ và vai trò cố vấn của ông cho chính phủ Hoa Kỳ. Sự gián đoạn này xảy ra vào thời điểm không mấy thuận lợi cho Tesla, vốn đặt mục tiêu sản xuất hàng nghìn robot Optimus trong năm nay như một phần trong tầm nhìn đầy tham vọng của Musk về việc tự động hóa lao động chân tay trong nhiều ngành công nghiệp. Ông Musk từng tuyên bố rằng giá trị của Optimus trong tương lai có thể vượt qua cả mảng kinh doanh xe tự lái của công ty. Hiện tại, Tesla đang tích cực làm việc với các cơ quan chức năng Trung Quốc để giải quyết vấn đề và hy vọng sẽ sớm nhận được giấy phép cần thiết để tiếp tục nhập khẩu nam châm đất hiếm. Vụ việc này không chỉ ảnh hưởng đến kế hoạch sản xuất trước mắt của Tesla mà còn làm nổi bật sự phụ thuộc của các công ty công nghệ phương Tây vào chuỗi cung ứng toàn cầu, đặc biệt là nguồn cung cấp các nguyên liệu quan trọng như đất hiếm từ Trung Quốc. Để đối phó với tình hình và giảm thiểu rủi ro trong tương lai, Elon Musk cho biết Tesla đang thực hiện những bước đi mạnh mẽ để nội địa hóa chuỗi cung ứng cho robot Optimus, tìm kiếm các nguồn thay thế và tăng cường sản xuất linh kiện ngay tại Mỹ. Nhìn chung, trở ngại trong sản xuất Optimus là một minh chứng rõ ràng về cách các yếu tố địa chính trị và kiểm soát tài nguyên chiến lược có thể tác động sâu sắc đến ngành công nghệ cao. Nó phản ánh một thực tế phức tạp, nơi các công ty như Tesla phải liên tục điều chỉnh chiến lược, đa dạng hóa nguồn cung và tìm cách thích ứng với một môi trường toàn cầu ngày càng biến động và khó đoán định, nơi căng thẳng thương mại có thể nhanh chóng chuyển thành những rào cản hữu hình trong hoạt động sản xuất kinh doanh.
