Rivian và canh bạc AI "tự chủ": Trợ lý đa phương thức sẽ có mặt trên xe điện từ đầu 2026
Trong một thế giới mà các hãng xe hơi truyền thống đang đua nhau bắt tay với những gã khổng lồ công nghệ như Google hay Apple, Rivian lại chọn một lối đi riêng đầy mạo hiểm: Tự làm tất cả. Tại sự kiện "Autonomy & AI Day" vừa kết thúc hôm qua (11/12/2025), CEO RJ Scaringe không chỉ giới thiệu một trợ lý ảo mới, mà còn phát đi thông điệp cứng rắn về việc chuyển dịch từ "phương tiện định nghĩa bằng phần mềm" sang "phương tiện định nghĩa bằng AI" (AI-defined vehicle). Canh bạc công nghệ này sẽ chính thức lăn bánh trên các dòng R1T, R1S và R2 vào đầu năm 2026.
Đây không phải là một bản vá lỗi phần mềm đơn thuần. Đó là nỗ lực lớn nhất và tốn kém nhất của hãng xe điện Mỹ nhằm giành quyền kiểm soát tuyệt đối trải nghiệm người lái, thay vì phụ thuộc vào bên thứ ba.
Nền tảng "Rivian Unified Intelligence": Độc lập để kiểm soát
Quyết định quay lưng với xu hướng thuê ngoài (outsource) để xây dựng hệ thống "in-house" cho thấy tham vọng của Rivian trong việc nắm đằng chuôi cả phần cứng lẫn phần mềm. Ông RJ Scaringe khẳng định nền tảng "Rivian Unified Intelligence" là một hệ sinh thái đa tác nhân, đa LLM (mô hình ngôn ngữ lớn) chạy trên kiến trúc điện toán do chính họ thiết kế, cho phép tối ưu hóa sâu mà các đối thủ dùng công nghệ chắp vá khó lòng đạt được.
Để "nuôi" bộ não điện toán khổng lồ này, chiếc xe được vũ trang tận răng với 11 camera độ phân giải cao, 5 radar và đặc biệt là sự hiện diện của cảm biến LiDAR hướng trước – một trang bị xa xỉ mà nhiều hãng xe khác đã lược bỏ để cắt giảm chi phí nhưng lại sống còn cho khả năng vận hành trong thời tiết xấu. Hệ thống này có thể "nuốt" trọn 5 tỷ pixel dữ liệu mỗi giây và đưa ra phản hồi xử lý môi trường dưới 1 giây, đạt hiệu quả gấp 10 lần so với thế hệ Gen 2 ra mắt năm 2024.
Không chỉ là "Ra lệnh giọng nói", đó là "Siêu cảm biến"
Người dùng thực tế không quan tâm đến chỉ số TOPS, họ quan tâm đến trải nghiệm. Trợ lý AI mới của Rivian được thiết kế để không hoạt động như một cái máy phát lại câu lệnh vô hồn. Nhờ khả năng "đa phương thức" (multimodal), hệ thống kết hợp dữ liệu hình ảnh, âm thanh và radar theo thời gian thực để tạo ra nhận thức ngữ cảnh sâu sắc.
Ví dụ, với kiến trúc đa tác nhân (multi-agent), trợ lý ảo có thể vừa xử lý điều hướng phức tạp, vừa điều chỉnh vi khí hậu, vừa quản lý hệ thống giải trí cùng lúc mà không bị gián đoạn hay độ trễ. Đáng chú ý, công nghệ AI vật lý (physical AI) được tích hợp để dự đoán hành vi của người đi bộ hoặc phương tiện khác, biến chiếc xe thành một cỗ máy có "giác quan" thực thụ chứ không chỉ chạy theo lập trình. Một lợi ích thực dụng khác từ sự tối ưu hóa này là khả năng mở rộng phạm vi hoạt động của xe thêm 5-10% khi chạy ở các chế độ tự hành.
Áp lực triển khai và bài toán niềm tin
Với hơn 100.000 xe đã đến tay khách hàng tính đến Quý 3/2025, áp lực lên Rivian lúc này là phải chứng minh sự ưu việt của công nghệ trước khi dòng R2 giá rẻ ra mắt đại trà. Lộ trình đã được ấn định khá gấp rút: các bản cập nhật OTA sẽ đến Mỹ vào đầu năm 2026 ngay sau khi hoàn tất các phê duyệt pháp lý trong Quý 1. Thị trường Canada dự kiến tiếp cận vào Quý 2, trong khi Châu Âu sẽ phải chờ đợi lâu hơn do các rào cản khắt khe về quyền riêng tư (GDPR).
Khoản đầu tư dự kiến hơn 500 triệu USD cho AI trong năm 2026 là minh chứng cho thấy Rivian không còn đường lùi. Họ buộc phải thành công để giữ vững giá trị cốt lõi là sự phiêu lưu và khả năng off-road – những nơi mà công nghệ tự lái thông thường thường bó tay.
Dù sự phấn khích trên mạng xã hội X sau sự kiện là có thật, Rivian vẫn phải đối mặt với một thực tế gai góc: Sự hoài nghi của người dùng. Khi một chiếc xe sở hữu tới 11 con mắt camera giám sát liên tục, ranh giới giữa "trợ lý thông minh" và "thiết bị xâm phạm quyền riêng tư" trở nên rất mong manh. Hơn nữa, sau những trục trặc của bản beta năm 2024, câu hỏi lớn nhất dành cho Rivian vào năm 2026 không phải là chip RAP1 mạnh đến đâu, mà là liệu người dùng có thực sự dám buông tay lái để giao phó sinh mạng cho trí tuệ nhân tạo của họ hay không?
