Cựu giám đốc chính sách công toàn cầu của Facebook (nay là Meta), Sarah Wynn-Williams, vừa có buổi điều trần trước Quốc hội Hoa Kỳ, cáo buộc Meta đã nhiều lần tìm cách “làm suy yếu an ninh quốc gia Hoa Kỳ và phản bội các giá trị của Mỹ” trong các nỗ lực “bí mật” để “lấy lòng Bắc Kinh và xây dựng một doanh nghiệp trị giá 18 tỷ đô la ở Trung Quốc”. Những cáo buộc này đang gây chấn động giới công nghệ và chính trị, đặt ra nhiều câu hỏi về đạo đức kinh doanh và trách nhiệm của các tập đoàn lớn. Trong lời khai chuẩn bị trước Tiểu ban Thượng viện về Tội phạm và Chống khủng bố, bà Wynn-Williams cáo buộc Meta đã làm việc “tay trong tay” với Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ). Sự hợp tác này bao gồm các nỗ lực “xây dựng và thử nghiệm các công cụ kiểm duyệt tùy chỉnh để bịt miệng và kiểm duyệt những người chỉ trích họ”, cũng như cung cấp cho ĐCSTQ “quyền truy cập vào dữ liệu người dùng Meta—bao gồm cả dữ liệu của người Mỹ”. Bà Wynn-Williams từng là Giám đốc Chính sách Công toàn cầu của Facebook từ năm 2011 đến năm 2017. Bà rời đi vào thời điểm đỉnh điểm của vụ bê bối Cambridge Analytica, ngay trước khi Mark Zuckerberg bị Quốc hội chất vấn về thông tin sai lệch và can thiệp bầu cử trên nền tảng của mình. Sự ra đi của bà vào thời điểm nhạy cảm này càng làm tăng thêm sự chú ý đến những cáo buộc hiện tại. Theo lời khai của bà Wynn-Williams, Meta đã bắt đầu “cung cấp các sản phẩm và dịch vụ ở Trung Quốc” từ năm 2014. Đến năm 2015, họ “bắt đầu báo cáo” cho ĐCSTQ “về các công nghệ mới nổi quan trọng, bao gồm cả trí tuệ nhân tạo”, với “mục tiêu rõ ràng là giúp Trung Quốc vượt mặt các công ty Mỹ”. Bà cũng chỉ ra mối liên hệ giữa những báo cáo này và việc Trung Quốc phát triển các mô hình AI cho mục đích quân sự, dựa trên mô hình Llama của Meta. Đáp lại những cáo buộc này, Meta đã lên tiếng bác bỏ, cho rằng lời khai của bà Wynn-Williams “xa rời thực tế và đầy rẫy những tuyên bố sai sự thật”. Người phát ngôn của Meta, Andy Stone, nhấn mạnh rằng công ty không vận hành dịch vụ của mình ở Trung Quốc và sự quan tâm của họ đến thị trường Trung Quốc đã được công khai từ hơn một thập kỷ trước. Tuy nhiên, bà Wynn-Williams khẳng định rằng Meta không thể phủ nhận những sự thật này vì bà có bằng chứng là các tài liệu nội bộ. Bà Wynn-Williams cho biết lời khai của bà được đưa ra bất chấp lệnh của trọng tài yêu cầu bà ngừng quảng bá cuốn sách của mình về gần bảy năm làm việc tại Facebook và rút lại những tuyên bố “xúc phạm, chỉ trích hoặc gây bất lợi khác” cho Meta. Bất chấp nỗ lực của Meta nhằm ngăn chặn, cuốn sách của bà, *Careless People*, đã trở thành một cuốn sách bán chạy nhất. Bà giải thích rằng bà quyết định bất chấp lệnh cấm của Meta vì “người dân Mỹ xứng đáng được biết sự thật”. Thượng nghị sĩ Josh Hawley, chủ tịch tiểu ban Thượng viện, vẫn chỉ trích các công ty công nghệ lớn như Meta vì bị cáo buộc sử dụng “quyền lực độc quyền” để kiểm soát tin tức và “dữ liệu cá nhân của chúng ta”. Ông nhấn mạnh rằng Meta đã sẵn sàng “hy sinh an ninh của người dùng và làm suy yếu lợi ích của Mỹ để xây dựng hoạt động kinh doanh tại Trung Quốc”. Quốc hội sẽ có cơ hội thẩm vấn bà Wynn-Williams về các chi tiết được tiết lộ trong cuốn sách của bà, được đánh giá là “cuốn sách về Facebook” mà mọi người đã “mong muốn trong một thập kỷ”. Vụ việc này đặt ra những câu hỏi nghiêm trọng về trách nhiệm của các công ty công nghệ lớn trong việc bảo vệ an ninh quốc gia và quyền riêng tư của người dùng. Liệu Meta có thực sự đặt lợi nhuận lên trên các giá trị của Mỹ? Câu trả lời cho câu hỏi này có thể có những tác động sâu rộng đến tương lai của ngành công nghệ và quan hệ quốc tế.
