Căng thẳng bản quyền AI: Google gỡ bỏ video Disney ngay trước thềm thỏa thuận tỷ đô với OpenAI
Sáng cấm cửa Google, chiều bắt tay OpenAI. Disney vừa dạy cho thung lũng Silicon một bài học đắt giá về bản quyền AI: Đừng bao giờ chạm vào Mickey Mouse miễn phí. Ngay khi gã khổng lồ giải trí này ép Google phải "im tiếng" trước hàng loạt vi phạm, họ lập tức công bố mối lương duyên tỷ đô với đối thủ sừng sỏ nhất của Google – OpenAI. Thông điệp quá rõ ràng: Disney không ghét AI, họ chỉ ghét những kẻ xài chùa tài sản của mình.
Google buộc phải nhượng bộ trước quyền lực Nhà Chuột
Chưa đầy 24 giờ trước, các luật sư của Disney đã gửi đi một tối hậu thư khiến Google không còn lựa chọn nào khác ngoài việc rút lui. Các công cụ tạo sinh hình ảnh và video đình đám như Veo (trong VideoFX) và Imagen 3 bị cáo buộc đã tạo ra trái phép hình ảnh của những biểu tượng văn hóa như Mickey, Elsa, Darth Vader hay Iron Man.
Khi đội ngũ pháp lý của Disney gõ cửa, Veo – niềm tự hào mới của Google – buộc phải im lặng. Dữ liệu rò rỉ mà TechCrunch nắm được cho thấy con số giật mình: hơn 10.000 video liên quan đến Disney đã được tạo ra trong giai đoạn thử nghiệm của Veo. Google, vốn đang cố gắng xây dựng hình ảnh "AI có trách nhiệm", đã phải hành động chớp nhoáng. Chỉ vài giờ sau khi nhận thư cảnh báo, toàn bộ nội dung vi phạm bốc hơi khỏi nền tảng.
Đến ngày 12/12, Google lặng lẽ cập nhật Veo với hàng rào bộ lọc IP dày đặc hơn, cam kết hướng người dùng đến việc tạo nội dung gốc. Nhưng sự tuân thủ nhanh chóng này cũng ngầm thừa nhận một thực tế: Google đã đi quá giới hạn và bị bắt quả tang ngay tại trận.
Ván bài lật ngửa: Thỏa thuận tỷ đô và sự độc quyền AI
Nếu cú đấm vào Google là màn dằn mặt, thì cái bắt tay với OpenAI chính là tuyên bố chủ quyền của Disney trong kỷ nguyên mới. Chỉ vài giờ sau khi Google dọn dẹp xong "bãi chiến trường", Disney thản nhiên công bố thương vụ trị giá hơn 1 tỷ USD kéo dài 3 năm với cha đẻ của ChatGPT.
Đây không đơn thuần là hợp tác công nghệ, đây là Disney đang biến mình thành một "đại lý AI" độc quyền. Theo Bloomberg, người dùng sẽ được phép tạo các video ngắn (dưới 30 giây) với hơn 200 nhân vật từ vũ trụ Disney, Pixar, Marvel và Star Wars trên nền tảng Sora. Tính năng này, dự kiến ra mắt đầu năm 2026, sẽ được kiểm soát gắt gao: không bạo lực, không phản cảm, và quan trọng nhất – phải trả tiền.
Bob Iger, vị CEO cáo già của Disney, đã khéo léo "gói ghém" chiến lược kinh doanh tàn nhẫn này bằng những lời lẽ hoa mỹ: "Không thế hệ nhân loại nào từng đứng cản đường tiến bộ công nghệ... Quan hệ đối tác với OpenAI cho phép người hâm mộ tương tác sáng tạo theo những cách an toàn." Dịch ra ngôn ngữ kinh doanh: Disney muốn thu phí trên từng pixel do AI tạo ra. Các nhà phân tích đang đặt cược rằng nước đi này sẽ giúp Disney+ tăng trưởng tương tác từ 5-10% vào năm sau.
Cơn thịnh nộ của giới nghệ sĩ: "Cú tát" vào mặt sự sáng tạo
Trong khi Disney và OpenAI nâng ly chúc mừng, cộng đồng sáng tạo lại cảm thấy như vừa bị phản bội. Dana Terrace, mẹ đẻ của loạt phim The Owl House, không giấu nổi sự phẫn nộ. Cô công khai kêu gọi người hâm mộ hủy đăng ký Disney+ và xem lậu tác phẩm của chính mình thay vì ủng hộ một công ty đang "bán rẻ" linh hồn nghệ thuật cho máy móc. Diễn viên Zachary Levi cũng lên tiếng cảnh báo về viễn cảnh đen tối khi AI dần thay thế con người.
Một cuộc khảo sát nóng từ Android Authority ngày 11/12 chỉ ra rằng 60% người dùng coi hành động của Disney là đỉnh cao của sự đạo đức giả: Trừng phạt Google vì vi phạm bản quyền, nhưng lại bán chính bản quyền đó cho OpenAI để tạo ra nội dung tự động. Trên Reddit, không khí thảo luận đặc quánh sự tiêu cực. Người ta không chỉ lo ngại về "tiêu chuẩn kép", mà còn sợ hãi trước viễn cảnh hàng ngàn họa sĩ hoạt hình sẽ mất việc vào tay những mô hình như Sora.
Khi nội dung trở thành mỏ vàng mới
Vụ việc ngày 11/12 không chỉ là câu chuyện pháp lý đơn lẻ, nó đánh dấu sự chuyển dịch quyền lực. Warner Bros. từng làm điều tương tự với Meta hồi tháng 7/2025, và giờ đến lượt Disney siết chặt vòng kim cô.
Disney đang chứng minh rằng trong kỷ nguyên AI, dữ liệu và IP (Sở hữu trí tuệ) mới là vua. Họ sẵn sàng dùng luật pháp để triệt hạ các mô hình AI "học lỏm" miễn phí, nhưng lại mở rộng cửa đón chào những kẻ chịu chi tiền tấn. Google có thể đã thoát khỏi một vụ kiện hôm nay bằng cách nhượng bộ, nhưng vấn đề cốt lõi về dữ liệu huấn luyện vẫn còn đó. Nếu các gã khổng lồ công nghệ không giải quyết triệt để vấn đề "học phí" cho AI, những trát hầu tòa từ Hollywood sẽ không dừng lại ở mức cảnh cáo.