Ảo ảnh thị giác từ lâu đã thu hút sự chú ý bởi khả năng đánh lừa bộ não và mắt của chúng ta một cách tài tình, khiến ta nhìn nhận sai lệch về kích thước, hình dạng hay màu sắc. Nhiều người tin rằng sự nhạy cảm với những ảo ảnh này là một đặc điểm cố hữu của hệ thống thị giác con người, khó có thể thay đổi. Tuy nhiên, một nghiên cứu mới đây đã mang đến những phát hiện bất ngờ, thách thức quan niệm này và hé lộ một nhóm chuyên gia đặc biệt có khả năng 'nhìn thấu' những ảo ảnh phổ biến. Nghiên cứu đột phá này chỉ ra rằng các chuyên gia trong lĩnh vực hình ảnh y tế, những người hàng ngày làm việc với các loại phim chụp X-quang, MRI, CT, lại tỏ ra thành thạo đáng kể trong việc giải mã các ảo ảnh thị giác thông thường. Đặc biệt, họ thể hiện sự chính xác vượt trội khi được yêu cầu đánh giá kích thước thực của các vật thể trong những bối cảnh dễ gây hiểu lầm về mặt thị giác. Điều này cho thấy kinh nghiệm và quá trình đào tạo chuyên sâu của họ không chỉ giới hạn trong công việc mà còn ảnh hưởng đến cách họ xử lý thông tin thị giác nói chung. Phát hiện này có ý nghĩa quan trọng vì đây là bằng chứng khoa học đầu tiên cho thấy con người có thể được rèn luyện để cải thiện khả năng đối phó với ảo ảnh thị giác. Trước đây, giới khoa học phần lớn cho rằng việc 'vượt qua' ảo ảnh là gần như không thể, bởi chúng được cho là bắt nguồn từ cách bộ não xử lý thông tin thị giác một cách tự động và sâu sắc. Nghiên cứu này đã lật ngược giả định đó, mở ra hướng suy nghĩ mới về tính linh hoạt của hệ thống thị giác. Vậy tại sao các chuyên gia hình ảnh y tế lại có khả năng đặc biệt này? Công việc hàng ngày của họ đòi hỏi sự phân tích tỉ mỉ các hình ảnh phức tạp, phân biệt những khác biệt tinh tế về sắc thái, hình dạng và đặc biệt là kích thước tương đối của các cấu trúc giải phẫu. Họ phải liên tục 'điều chỉnh' nhận thức của mình để diễn giải chính xác các hình ảnh hai chiều đại diện cho cấu trúc ba chiều, bỏ qua những yếu tố có thể gây nhiễu. Quá trình rèn luyện chuyên sâu này dường như đã 'huấn luyện' bộ não của họ trở nên ít bị ảnh hưởng hơn bởi các tín hiệu thị giác gây hiểu lầm thường thấy trong ảo ảnh. Khả năng vượt trội này không chỉ giới hạn trong phòng thí nghiệm hay khi đối mặt với các bài kiểm tra ảo ảnh. Nghiên cứu còn gợi ý rằng những chuyên gia này, theo một nghĩa nào đó, thực sự 'nhìn tốt hơn' trong cuộc sống hàng ngày. Khả năng đánh giá chính xác kích thước và mối quan hệ không gian, được mài giũa qua nhiều năm kinh nghiệm, có thể giúp họ cảm nhận thế giới xung quanh một cách chuẩn xác hơn so với người bình thường. Điều này nhấn mạnh sự tương tác mạnh mẽ giữa kinh nghiệm chuyên môn và các quá trình nhận thức cơ bản. Tóm lại, việc các chuyên gia hình ảnh y tế có thể 'outsmart' ảo ảnh thị giác không chỉ là một khám phá thú vị mà còn cung cấp cái nhìn sâu sắc về khả năng thích ứng và học hỏi của hệ thống thị giác con người. Nó chứng minh rằng kinh nghiệm và đào tạo chuyên biệt có thể tinh chỉnh cách chúng ta xử lý thông tin thị giác ở mức độ cơ bản, thách thức những hiểu biết trước đây và mở ra những câu hỏi mới về cách chúng ta có thể rèn luyện để nhìn nhận thế giới một cách chính xác hơn.
