Cáo buộc vi phạm quy tắc trung lập: Khi FIFA và chính trị giao thoa

Một giải thưởng chưa từng tồn tại trong lịch sử, được trao cho một chính trị gia gây chia rẽ bậc nhất, bởi một tổ chức luôn ra rả bài ca "phi chính trị". Đây không phải là kịch bản của một bộ phim châm biếm, mà là thực tế trần trụi đang xâu xé nội bộ FIFA. Quyết định của Chủ tịch Gianni Infantino khi trao "FIFA Peace Prize" lần đầu tiên cho Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump không chỉ châm ngòi cho một cuộc khủng hoảng truyền thông. Ông ta đang tự tay kéo sập bức tường trung lập mỏng manh của tổ chức, đối mặt trực diện với các khiếu nại đanh thép lên Ủy ban Đạo đức.

Tại lễ bốc thăm World Cup 2026 ở Washington D.C., Infantino không chỉ trao chiếc cúp vàng. Ông ta trao đi cả uy tín của tổ chức khi tuyên bố: "Đây là những gì chúng tôi muốn từ một nhà lãnh đạo... ông hoàn toàn xứng đáng nhận giải thưởng Hòa bình FIFA đầu tiên". Cái bắt tay và những lời tụng ca công khai đó ngay lập tức kích hoạt một làn sóng phản đối pháp lý, đe dọa làm rung chuyển chiếc ghế quyền lực tại Zurich.

Bản chất của khiếu nại từ FairSquare

Nhóm nhân quyền FairSquare không nói suông. Họ gửi thẳng một đơn khiếu nại dài tám trang tới Ủy ban Đạo đức FIFA. Theo tài liệu mà BBC Sport tiếp cận, Nicholas McGeehan - giám đốc chương trình của FairSquare - chỉ rõ: Infantino không chỉ dừng lại ở sự ủng hộ cá nhân. Ông ta đang biến FIFA thành công cụ chính trị. Việc trao một giải thưởng mang tính biểu tượng của tổ chức cho một lãnh đạo chính trị đương nhiệm là hành động xé rào quy tắc trung lập một cách thô thiển nhất.

Đáng chú ý, chi tiết "đắt" nhất trong bản cáo trạng này nằm ở nguồn gốc mơ hồ của giải thưởng. "FIFA Peace Prize" là gì? Trước đó chưa ai nghe thấy. Theo Forbes, Infantino dường như đã tự ý "chế" ra giải thưởng này và trao nó mà chẳng thèm thông qua sự phê chuẩn của Hội đồng FIFA (FIFA Council). FairSquare gọi tên chính xác hành động này: "Lạm quyền nghiêm trọng" (egregious abuse of power). Một vị Chủ tịch không thể thức dậy vào buổi sáng, tự vẽ ra một sứ mệnh mới và tùy tiện ban phát danh hiệu quốc tế mà không cần luật lệ nào cho phép.

Những bằng chứng về sự "thân thiết quá mức"

Những người chỉ trích không cần tìm đâu xa để thấy bằng chứng. Mối quan hệ nồng ấm đến mức đáng ngờ giữa "ông trùm" bóng đá và ông Trump được phơi bày rõ ràng qua một chuỗi sự kiện, đặc biệt khi World Cup 2026 – con gà đẻ trứng vàng dự kiến mang lại hơn 10 tỷ USD – đang đến gần.

Các dữ liệu ghi nhận cho thấy Infantino đã phá vỡ ranh giới ngoại giao thông thường:

• Tháng 10: Infantino biến tài khoản Instagram cá nhân thành loa phóng thanh khi tuyên bố ông Trump "chắc chắn xứng đáng" nhận giải Nobel Hòa bình.
• Ngày 5 tháng 11: Tại Diễn đàn Doanh nghiệp Mỹ ở Miami, ông ta đứng chung sân khấu, công khai bảo vệ thành tích tổng thống của Trump ngay sau bài phát biểu của ông này.
• Lễ bốc thăm World Cup 2026: Đỉnh điểm là tuyên bố dõng dạc trên sân khấu sau đoạn video về Trump: "Ông luôn có thể tin tưởng, thưa Tổng thống, vào sự ủng hộ của tôi".

Nancy Armour của USA Today nhận định đầy chua chát: FIFA dưới thời Infantino đã đánh mất "la bàn đạo đức", sẵn sàng quỳ gối hạ thấp tổ chức vì sự tận tụy quá mức đối với ông Trump.

Rủi ro pháp lý và phản ứng từ cộng đồng quốc tế

Quy định nội bộ FIFA ghi rõ: vi phạm tính trung lập chính trị có thể dẫn đến án phạt cấm tham gia bóng đá lên đến hai năm. Nhưng thực tế lại trớ trêu hơn nhiều. Ủy ban Đạo đức đang đứng trước một bài toán không có lời giải: Làm sao dám "trảm tướng" khi chính vị tướng ấy là người có ảnh hưởng sống còn đến cấu trúc và nhân sự của ủy ban?

Cộng đồng quốc tế cũng phản ứng dữ dội. Al Jazeera dẫn lời các nhà phê bình chỉ ra sự tàn nhẫn của thời điểm: giải thưởng "hòa bình" được trao chưa đầy 24 giờ sau các cuộc không kích của chính quyền Trump. Infantino đang dùng bóng đá để "tẩy trắng" các hồ sơ nhân quyền gây tranh cãi, một canh bạc đi ngược lại lợi ích của môn thể thao phổ biến nhất hành tinh.

Vụ việc này đã vượt xa phạm vi một chiếc cúp lưu niệm. Nó lột trần sự thật trần trụi về bộ máy quản trị của FIFA: Cơ chế kiểm soát nội bộ đã tê liệt hoàn toàn trước quyền lực tuyệt đối của chủ tịch. Khi người đứng đầu công khai vận động tranh cử và trao giải cho nguyên thủ quốc gia vì mục đích ngoại giao, cái mác "phi chính trị" của FIFA chính thức trở thành một trò đùa dai dẳng.