Cài đặt mặc định của macOS được thiết kế để trông đẹp mắt dưới ánh đèn hào nhoáng tại Apple Store, không phải để giúp bạn chạy deadline lúc 2 giờ sáng. Apple thường ưu tiên sự mượt mà về thị giác hơn là tốc độ thực tế của người dùng chuyên nghiệp.

Dưới đây là 6 thiết lập tôi luôn thay đổi ngay lập tức trên bất kỳ chiếc Mac mới nào để biến nó từ một món đồ trưng bày thành công cụ làm việc hiệu quả thực thụ.

1. Tận dụng "Góc Nóng" (Hot Corners) thay vì mò mẫm nút bấm

Nếu bạn vẫn đang phải loay hoay thu nhỏ từng cửa sổ chỉ để nhìn thấy màn hình chính, bạn đang lãng phí tài nguyên nhận thức của mình. Hot Corners không phải là tính năng mới, nhưng nó là tính năng bị bỏ quên nhiều nhất.

1. Truy cập System Settings > Desktop & Dock.
2. Cuộn xuống đáy và chọn Hot Corners.

3. Gán hành động cho từng góc.

• Góc trên cùng bên phải: Chọn Desktop. (Cực kỳ hữu dụng khi cần kéo file từ Desktop ném vào một cửa sổ đang mở).
• Góc dưới cùng bên trái: Chọn Lock Screen. (Bảo mật ngay lập tức khi đứng dậy đi lấy cà phê, nhanh hơn bất kỳ tổ hợp phím nào).
• Góc dưới cùng bên phải: Chọn Start Screen Saver.

⚠️ Lưu ý: Đừng bao giờ gán hành động cho góc trên cùng bên trái. Đó là nơi trú ngụ của menu Apple (biểu tượng Táo), và việc vô tình kích hoạt Hot Corner khi đang cố tắt máy sẽ khiến bạn phát điên.

2. Ép Stage Manager (Quản lý Giai đoạn) làm việc cho bạn

Kể từ khi ra mắt, Stage Manager bị nhiều người chê là rườm rà. Thực tế, nó chỉ rườm rà nếu bạn dùng nó sai cách. Đừng dùng nó chỉ để nhìn cho đẹp, hãy dùng nó để phân luồng công việc.

• Khi viết bài: Tôi nhóm Notes và Safari thành một cặp.
• Khi thiết kế: Tôi nhóm Figma và Thư mục Assets thành một cặp.

Chỉ với một cú click vào cột bên trái, toàn bộ không gian làm việc thay đổi theo ngữ cảnh, thay vì phải Alt-Tab liên tục qua hàng tá cửa sổ lộn xộn.

3. Tắt ngay hiệu ứng "Thần đèn" và dọn dẹp Dock

Hiệu ứng "Genie" (Thần đèn) khi thu nhỏ cửa sổ là một trò đùa về hiệu suất. Nó nhìn vui mắt lần đầu tiên vào năm 2001, nhưng đến năm 2025, nó chỉ là một đoạn hoạt hình thừa thãi làm chậm thao tác của bạn thêm nửa giây mỗi lần.

1. Vào System Settings > Desktop & Dock.
2. Đổi "Minimize windows using" từ Genie effect sang Scale effect. Hiệu ứng Scale nhanh gọn, dứt khoát và không tốn thời gian vẽ vời.
3. Tắt ngay Animate opening applications. Bạn không cần icon nhảy múa để biết mình vừa bấm vào nó.

Khôi phục: Thay "true" bằng "false" trong câu lệnh trên nếu bạn cảm thấy hối hận.

4. Thiết lập Bộ lọc Tập trung (Focus Filters) - "Do Not Disturb" là chưa đủ

Chế độ "Không làm phiền" truyền thống chỉ chặn thông báo, nhưng nó không chặn được sự tò mò của bạn. "Focus Filters" mới là kẻ gác cổng thực sự: nó đi sâu vào ứng dụng và ẩn luôn nội dung gây xao nhãng.

1. Vào System Settings > Focus > Chọn Profile (ví dụ: Work).
2. Cuộn xuống chọn Add Filter.

• Safari: Cài đặt để khi vào giờ làm việc, Safari sẽ ẩn luôn nhóm tab "Mạng xã hội" hay "Tin tức". Mắt không thấy thì tim không đau.
• Mail/Messages: Ẩn toàn bộ tin nhắn từ hội nhóm chém gió và email quảng cáo. Chỉ hiển thị liên lạc từ sếp hoặc khách hàng.

5. Đừng gõ phím nếu không cần thiết & Tự tạo phím tắt

Tại sao phải di chuột qua ba lớp menu để chọn lệnh "Export as PDF" khi bạn có thể làm điều đó trong 1 giây?

1. Vào System Settings > Keyboard > Keyboard Shortcuts.
2. Chọn App Shortcuts, nhấn dấu +.

3. Nhập chính xác tên lệnh trong menu (ví dụ: "Save as PDF...").

4. Gán tổ hợp phím (ví dụ: Cmd + P + P).

• Bấm F5 (hoặc phím được gán trong Settings > Keyboard) và bắt đầu nói.

• Khả năng nhận diện tiếng Việt và tiếng Anh xen kẽ của macOS hiện tại đã đủ tốt để bạn soạn xong một đoạn email nháp trong khi người khác vẫn đang gõ dòng "Kính gửi".

6. Tối ưu hóa Trackpad: Tốc độ và Lực nhấn

Trackpad của MacBook rất tuyệt, nhưng cài đặt mặc định của nó dành cho người lần đầu dùng máy tính: Chậm chạp và tốn sức.

1. Vào System Settings > Trackpad.
2. Trong tab Point & Click, bật Tap to click (Chạm để click). Việc phải ấn mạnh (click vật lý/haptic) xuống trackpad hàng ngàn lần mỗi ngày là nguyên nhân hàng đầu gây mỏi ngón tay. Hãy tập thói quen chạm nhẹ.
3. Kéo thanh Tracking speed (Tốc độ di chuyển) lên mức cao nhất (hoặc gần cao nhất).

• Tại sao? Bạn phải có khả năng di con trỏ từ mép trái sang mép phải màn hình chỉ bằng một cú vẩy nhẹ ngón tay cái. Nếu bạn phải nhấc ngón tay lên để di chuột lần hai, nghĩa là tốc độ quá chậm.

Tổng kết

Đừng để chiếc máy 2000$ điều khiển cách bạn làm việc. Hãy thử áp dụng các thay đổi này trong đúng 3 ngày. Lúc đầu có thể hơi lạ tay (đặc biệt là tốc độ chuột), nhưng nếu sau đó thử quay lại mặc định, tôi cá là bạn sẽ thấy chiếc máy của mình chậm chạp đến mức không chịu nổi.